Nâng cấp lớn thứ hai của Ethereum trong năm 2025 chính thức vận hành
Ethereum đã kích hoạt nâng cấp lớn “Fusaka” vào thứ Tư, đánh dấu thay đổi mã nguồn trọng yếu thứ hai của blockchain này trong năm 2025. Mục tiêu của bản nâng cấp là giúp Ethereum xử lý hiệu quả hơn các lô giao dịch khổng lồ từ những mạng Layer-2 đang ngày càng tăng quy mô.
Nâng cấp Fusaka — đôi khi được gọi là một “hard fork” — được kích hoạt lúc 21:49 UTC và hoàn tất chỉ sau khoảng 15 phút, cho thấy thay đổi đã được triển khai trơn tru. Nhiều nhà phát triển cốt lõi đã cùng nhau theo dõi và ăn mừng thời điểm này trên livestream của EthStaker.
Fusaka là sự kết hợp giữa hai đợt hard fork xảy ra song song:
- Một trên consensus layer, nơi xác thực và bảo mật các giao dịch.
- Một trên execution layer, nơi giao dịch và smart contract được thực thi.
PeerDAS: Công nghệ trung tâm giúp giảm tải cho validator và Layer-2
Trọng tâm của Fusaka là PeerDAS, một hệ thống cho phép validator kiểm tra chỉ một phần nhỏ dữ liệu trong “blob” thay vì toàn bộ.
Trước đây, Layer-2 gửi dữ liệu giao dịch lên Ethereum dưới dạng các blob lớn mà validator phải tải xuống và xác minh toàn bộ — gây tắc nghẽn và tăng chi phí gas.
PeerDAS thay đổi điều này bằng cách:
- Cho phép validator kiểm tra một lát dữ liệu nhỏ,
- Giảm đáng kể chi phí tính toán,
- Tăng tốc quy trình xác minh dữ liệu,
- Giảm phí gas liên quan đến xử lý blob.
Theo các nhà phát triển, PeerDAS cũng giúp giảm rào cản gia nhập cho validator nhỏ, vì nhu cầu tài nguyên giảm đi. Tuy nhiên, các đơn vị vận hành đội ngũ node lớn như staking pool sẽ không hưởng lợi nhiều ở giai đoạn đầu.
Marius Van Der Wijden, nhà phát triển của Ethereum Foundation, cho biết phải mất “vài tháng” để tối đa hoá hiệu quả, vì mạng sẽ tăng số lượng blob dần dần nhằm đảm bảo an toàn.
Ethereum đẩy nhanh tiến độ nhằm cải thiện hình ảnh “cập nhật chậm”
Các nhà phát triển đã ưu tiên triển khai nhanh các nâng cấp nhỏ nhưng thiết yếu năm nay để giải quyết danh tiếng trước đây của Ethereum về việc ra bản cập nhật chậm trễ.
Gabriel Trintinalia, kỹ sư của Consensys và nhà phát triển cốt lõi Ethereum, cho biết nhiều tính năng phức tạp đã bị loại khỏi phạm vi Fusaka nếu có nguy cơ làm chậm lịch trình:
“Tầm quan trọng của PeerDAS lớn đến mức mọi tính năng có rủi ro trì hoãn hard fork đều bị loại bỏ. Fusaka cho thấy Ethereum rất nghiêm túc trong việc làm Mainnet nhanh hơn.”
Giới tài chính truyền thống cũng bắt đầu chú ý. Tháng trước, Fidelity Digital Assets mô tả Fusaka là “bước đi quyết đoán” hướng tới một lộ trình phát triển mạch lạc và hiệu quả hơn cho Ethereum.
12 đề xuất EIP khác đi kèm Fusaka
Ngoài PeerDAS, Fusaka còn tích hợp thêm 12 EIP cải thiện trải nghiệm phát triển và độ ổn định của mạng. Một số điểm nổi bật:
Các EIP chính trong Fusaka
- EIP-7642: Loại bỏ các trường cũ trong thông điệp mạng để làm gọn giao thức.
- EIP-7823: Giới hạn kích thước tối đa của các phép toán toán học để tránh làm quá tải mạng.
- EIP-7825: Đặt giới hạn kích thước giao dịch nhằm ngăn chặn giao dịch quá nặng.
- EIP-7883: Tăng chi phí gas cho một số phép toán nặng để giảm tải cho mạng.
- EIP-7892: Cho phép điều chỉnh riêng phần blob trong các nâng cấp tương lai.
- EIP-7910: Thêm API giúp phần mềm truy vấn cấu hình node dễ hơn.
- EIP-7917: Cải thiện khả năng dự đoán người đề xuất block.
- EIP-7918: Giữ phí blob ổn định, phù hợp chi phí thực tế.
- EIP-7934: Áp dụng giới hạn kích thước cho một số dữ liệu block.
- EIP-7935: Tăng block gas limit mặc định lên 60 triệu.
- EIP-7939: Thêm opcode mới giúp smart contract tối ưu tính toán.
- EIP-7951: Thêm hỗ trợ cho một loại chữ ký mật mã phổ biến.
Kết luận
Nâng cấp Fusaka đánh dấu bước tiến quan trọng của Ethereum trong việc tối ưu hoá xử lý dữ liệu, mở rộng khả năng hỗ trợ Layer-2 và giảm chi phí vận hành node. Với PeerDAS là trung tâm, Ethereum đang dọn đường cho khả năng mở rộng mạnh hơn trong những năm tới.
Trong khi nhà phát triển đã bắt đầu lên kế hoạch cho bản nâng cấp lớn tiếp theo — Glamsterdam — thời gian triển khai và phạm vi chi tiết vẫn đang được thảo luận. Fusaka cho thấy Ethereum đang ưu tiên tốc độ và hiệu quả, hướng tới một Mainnet nhanh hơn, nhẹ hơn và dễ mở rộng hơn.
