10 năm đã trôi qua kể từ khi Satoshi Nakamoto công bố Sách trắng Bitcoin vào năm 2008. Khi đó, Bitcoin chỉ là một đề xuất mới cho một ngách công nghệ lâu đời do những người theo chủ nghĩa mật mã tạo ra vào những năm 1990. Trải qua 17 năm, Bitcoin đi từ một món đồ sưu tầm trên internet, đến mạng lưới phi tập trung hỗ trợ thị trường chợ đen bất hợp pháp, đến kênh đầu tư chính thống cho bán lẻ, tiếp đến phố Wall và nay chạm đến chính phủ trên toàn thế giới, trở thành loại tàn sản không thể thiếu. Toàn thế giới đã tận mắt chứng kiến sự bùng nổ của cuộc cách mạng công nghệ toàn cầu trên internet.
Whitepaper không phải là bất kỳ thứ gì như công cụ giữ chỗ cho một tài liệu sáng lập, một định nghĩa hay một bản thiết kế . Nó chỉ đơn giản là một lời giải thích trừu tượng cấp cao về một blockchain Proof-of-Work được sử dụng để triển khai một loại tiền kỹ thuật số. Nó giống như ý tưởng về một chiếc xe đẩy có bánh xe, trái ngược với bản thiết kế thực sự của chiếc xe đẩy (mã nguồn). Nhưng, những người dùng Bitcoin dường như thường xuyên nhìn lại và tập trung vào whitepaper như một cái cớ để phản đối trường hợp sử dụng hay ý tưởng cải tiến mà họ không đồng tình. Satoshi không đưa cho chúng ta một tài liệu sáng lập để ràng buộc và hạn chế khi ông phát hành sách trắng, hơn hết đó chính là món quà thực sự mà ông ấy đã dành tặng cho thế giới. Và ông ấy đã trao nó hoàn toàn miễn phí với mã nguồn mở, để thế giới tùy ý quyết định. Bitcoin không còn là của Satoshi nữa, nó là của cộng đồng, và cùng với cách người dùng sử dụng Bitcoin, họ quyết định mục đích của hệ thống. Chính cộng đồng đã đưa Bitcoin chạm đến đỉnh cao như ngày hôm nay.





